Jednolity Rynek Cyfrowy – nowy wymiar globalizacji

Tempo zmian epoki cyfrowej spowodowało gwałtowny wzrost produktywności i globalizację obrotu gospodarczego. Cyfryzacja spotęgowała wzrost efektywności ekonomicznej związanej ze wzrostem skali prowadzonej działalności gospodarczej. Rola wiedzy i ekonomia skali zyskały nowy wymiar nie tylko w produkcji i infrastrukturze, ale również we wszystkich innych rodzajach działalności gospodarczej. Z tej perspektywy globalizacja, to czynnik wzrostu efektywności biznesu. Przez ostatnie 30 lat przedsiębiorcy stale wskazywali na korzyści wynikające ze swobodnego przepływu kapitału, towarów i usług oraz ludzi. Wraz z przejściem od epoki cyfryzacji do sztucznej inteligencji (przemysłu 4.0) będziemy obserwować powrót produkcji materialnej do miejsc jej konsumpcji, natomiast dominantą w obrotach międzynarodowych staną się wartości niematerialne, co w praktyce oznacza wzrost znaczenia obrotów cyfrowych. W wymianie handlowej pomiędzy UE i USA skala obrotów towarowych i cyfrowych jest już podobna. W ciągu najbliższych lat ta tendencja się utrzyma, a wartość dodana z produkcji materialnej będzie niewielka. W epoce cyfrowej, likwidacja miejsc pracy wiązała się w równym stopniu z ucieczką produkcji do krajów rozwijających się, co ze wzrostem produktywności. Przemysł 4.0, to praktycznie bezludne zakłady produkcyjne powiązane globalną siecią transmisji danych i łańcuchów wartości, zarządzane z wykorzystaniem coraz bardziej zaawansowanych i autonomicznych systemów informacyjnych. Powrót aktywności produkcyjnych do miejsc konsumpcji paradoksalnie może powodować dalszy spadek liczby miejsc pracy w produkcji. Konkurencyjność utrzymają te przedsiębiorstwa, które będą mogły funkcjonować na największych rynkach i które będą posiadały umiejętności zarządzania zbiorową kreatywnością dużych, kompetentnych zespołów.

Jednolity Rynek Cyfrowy (JRC) to:

• zharmonizowany, bezpapierowy ekosystem przystosowany do specyfiki techniki, dostosowany do cech przestrzeni wirtualnej,
• ekosystem handlu międzynarodowego, w którym obrót wartościami materialnymi odbywa się w domenie cyfrowej,
• ekosystem przystosowany do obrotu IPR za pośrednictwem globalnej sieci transmisji danych,
• europejski pomysł na skuteczną konkurencję z rosnącym protekcjonizmem na największych rynkach globalnych.

Teza główna panelu

Dostęp do dużego rynku cyfrowego będzie warunkiem przetrwania większości firm infrastrukturalnych i produkcyjnych przemysłu cyfrowego.

Opis problemu

Jeszcze dwa lata temu problemami zaprzątającymi uwagę polskiego biznesu w kontekście JRC były takie tematy jak: roaming, geoblocking, równoprawny dostęp do rynku przesyłek towarowych czy też skala i sposoby ochrony IPR.

Wraz z wejściem sztucznej inteligencji na arenę dziejów, stare problemy zostały przyćmione przez nowe:

• standaryzacja i normalizacja wymiany cyfrowej umożliwiające transgraniczne funkcjonowanie przedsiębiorstw przemysłu 4.0,
• europejski IoT,
• transgraniczne funkcjonowanie usług np. usług medycznych,
• harmonizacja usług e-Państwa w przestrzeni UE,
• odpowiedzialność za szkody wynikłe z błędów sztucznej inteligencji,
• harmonizacja obrotu wartościami niematerialnymi powstałymi z użyciem sztucznej inteligencji,
• włączenie do instrumentów finansowych wirtualnego pieniądza cyfrowego.

Do listy problemów nie mamy gotowej listy propozycji ich rozwiązywania. Kultura papierowa funkcjonowania rynków utrudnia wprowadzanie nowych modeli biznesowych, jakie pojawiają się wraz z nową technologią. Są one słabo rozpoznane i nie mają oparcia w papierowym prawie gospodarczym. W konsekwencji, istotna część tego rynku zsuwa się do szarej strefy. Transparentna ścieżka rozwoju JRC wymaga szybkiego przejścia członków UE na technikę paperless i akceptacji modeli biznesowych właściwych dla tego świata. Jakie modele biznesowe należy uwzględnić w prawie gospodarczym UE, by mogły powstawać firmy cyfrowe nowego typu, zdolne do konkurencji globalnej?